Επικίνδυνες σχέσεις, εφιαλτικές καταστάσεις

• ΚΡΙΤΙΚΗ: ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ
• ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 7/5/2009

• Οκτώ οι νέες ταινίες της κινηματογραφικής αυτής εβδομάδας, από Ευρώπη και Αμερική, μ' επικεφαλής τη γαλλική «Η δούκισσα του Λανζέ» του Ζακ Ριβέτ, το «Παράλληλοι κόσμοι» του Αγγλου Τζέραλντ ΜακΜόροου και «Αυτό που είδαν τα μάτια μου - Μυστήριο Watteau» του Γάλλου Λοράν Ντε Μπαρτιγιά. Ενώ, ακολουθούν οι ταινίες: «Για πάντα μαζί» του Γερμανού Γιαν Μπονί, «Star Trek» του Αμερικανού Τζέι Τζέι Εϊμπραμς, «Ο κύκλος έκλεισε» του Αγγλου Ρίτσαρντ Ατέμπορο, «Ο υπ' αρ. 1 δημόσιος κίνδυνος» του Γάλλου Ζαν-Φρανσουά Ρισέ και «17 ξανά» του Αμερικανού Μπερ Στίαρς.
  

Η δούκισσα του Λανζέ

• Ne touchez pas la hache. Γαλλία, 2007. Σκηνοθεσία: Ζακ Ριβέτ. Σενάριο: Πασκάλ Μπονιτζέρ, από νουβέλα του Μπαλζάκ. Ηθοποιοί: Ζαν Μπαλιμπάρ, Γκιγιόμ Ντεπαρντιέ, Μπουλ Οζιέ, Μισέλ Πικολί. 137' *****

• Το επικίνδυνο ερωτικό παιχνίδι ανάμεσα σε μια κοκέτα δούκισσα κι έναν αφελή στρατηγό, στη Γαλλία του 19ου αιώνα, σε μια εικαστικά λαμπρή ταινία, βασισμένη σε νουβέλα του Μπαλζάκ και σκηνοθετημένη με φινέτσα και λεπτότητα από έναν από τους ιδρυτές της νουβέλ βαγκ.

• Η νέα ταινία του 79χρονου σκηνοθέτη της νουβέλ βαγκ, Ζακ Ριβέτ, που, με καθυστέρηση δύο χρόνων, επιτέλους προβάλλεται και σε μας, είναι βασισμένη στη νουβέλα «Η δούκισσα του Λανζέ» του Ονορέ ντε Μπαλζάκ, γύρω από έναν στρατηγό του Ναπολέοντα ο οποίος, στη Γαλλία του 1820, επιστρέφει από τον πόλεμο, αφού έχει συλληφθεί και φυλακιστεί από τον εχθρό, κι ερωτεύεται μιαν όμορφη αλλά επικίνδυνη γυναίκα της αριστοκρατίας. Η ταινία εστιάζεται σ' ένα είδος παιχνιδιού «γάτας και ποντικού» που αρχίζει να παίζει η παντρεμένη, κοκέτα δούκισσα Αντουανέτ ντε Λανζέ στον κάπως αφελή, ρομαντικό, βασανισμένο από τον έρωτά του, Αρμάν, ο οποίος, κάποια στιγμή, αναγνωρίζοντας τελικά το παιχνίδι που παίζει σε βάρος του η δούκισσα, αποφασίζει να ανατρέψει τους όρους.

• Με ένα σενάριο που αντλεί τους διαλόγους του από τον ίδιο τον Μπαλζάκ, με εικόνες εικαστικά λαμπρές (η εξαιρετική φωτογραφία είναι του Γουίλιαμ Λουμπτσάνσκι), ο Ριβέτ αφηγείται την ιστορία του μέσα από διάφορα φλας μπακ που καλύπτουν αρκετά χρόνια, χρησιμοποιώντας έναν αργό αλλά πάντα γοητευτικό ρυθμό, με τη σιγουριά του μάστορα που ξέρει να αναπτύσσει τις σκηνές του με φινέτσα, ξεχωριστή λεπτότητα αλλά και μιαν αυστηρότητα παραπλήσια μ' εκείνη του Ρομπέρ Μπρεσόν. Το κλασικό αυτό στιλ της ταινίας συμπληρώνουν οι έξοχες, συγκρατημένες ερμηνείες των δύο πρωταγωνιστών, του άδικα χαμένου πρόσφατα Γκιγιόμ Ντεπαρντιέ και της Ζαν Μπαλιμπάρ, που ο Ριβέτ καθοδηγεί με σιγουριά. Στις καλές ερμηνείες κι εκείνη του Μισέλ Πικολί στον ρόλο ενός ηλικιωμένου συγγενή της δούκισσας, που προσπαθεί να την προειδοποιήσει για το επικίνδυνο και άσπλαχνο παιχνίδι.

Αυτό που είδαν τα μάτια μου - Μυστήριο Watteau

• Ce que mes yeux ont vu.. Γαλλία, 2007. Σκηνοθεσία: Λοράν Ντε Μπαρτιγιά. Σενάριο: Αλέν Ρος, Λοράν Ντε Μπαρτιγιά. Ηθοποιοί: Σιλβί Τεστού, Ζαν-Πιερ Μαριέλ, Τζέιμς Τιερέ. 88'. ****

• Η εμμονή μιας φοιτήτριας τέχνης στις γυναίκες των πινάκων του Βατό την οδηγεί σε μια σπουδαία αποκάλυψη, σε μια ασυνήθιστη, συναρπαστική ταινία. Το βλέμμα κυριαρχεί στη συναρπαστική αυτή ταινία του νέου σκηνοθέτη Λοράν Ντε Μπαρτιγιά: τι βλέπουμε και τι κρύβεται πίσω απ' αυτό που βλέπουμε. Αφορμή, διάφοροι πίνακες ζωγραφικής του Γάλλου ζωγράφου του 18ου αιώνα, Ζαν-Αντουάν Βατό, εκπροσώπου του ροκοκό στην τέχνη, που αρχίζει να εξετάζει η νεαρή φοιτήτρια τέχνης Λουσί (με τη Σιλβί Τεστού να τονίζει με τρόπο πέρα για πέρα πειστικό την εμμονή της ηρωίδας). Γοητευμένη από τις γυναίκες στη ζωγραφική του Βατό, η Λουσί αρχίζει μια εξονυχιστική έρευνα που θα ζήλευε κι ο Σέρλοκ Χολμς (αλλά και ο οποιοσδήποτε «Κώδικας Ντα Βίντσι»), θέλοντας ν' αποκαλύψει έναν κρυφό έρωτα του ζωγράφου με μια ηθοποιό του θεάτρου, ενθαρρημένη, στην αρχή, από τον ηλικιωμένο καθηγητή της Ντισάρ (ένας πολύ καλός Ζαν-Πιερ Μαριέλ) ο οποίος όμως αργότερα την αποθαρρύνει. Εκείνο που πετυχαίνει πάνω απ' όλα ο σκηνοθέτης είναι να αναπτύξει με τρόπο δραματουργικό την έρευνα της Λουσί με τους ίδιους τους πίνακες, συνδυάζοντας τα προσωπικά προβλήματα των πρωταγωνιστών της (η Λουσί έχει χάσει τον πατέρα της και ο Ντισάρ τη γυναίκα του), φτιάχνοντας εικόνες συναρπαστικές και δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα μυστήριο που φτάνει στο απόγειό του με την ανακάλυψη άγνωστου πίνακα του Βατό. Με λιτότητα, ειλικρίνεια αλλά και οξυδέρκεια, ο Μπαρτιγιά κατάφερε να φτιάξει μιαν από τις πιο ασυνήθιστες, μαζί και συναρπαστικές, ταινίες.

Παράλληλοι κόσμοι

• Franklyn. Βρετανία, 2009. Σκηνοθεσία-σενάριο: Τζέραλντ ΜακΜόροου. Ηθοποιοί: Ράιαν Φίλιπ, Εύα Γκριν, Μπέρναρντ Χιλ, Σαμ Ράιλι. 98'. ****

• Τέσσερα πρόσωπα μπλέκουν σε επικίνδυνες καταστάσεις, σε μια με ωραίες ιδέες ατμοσφαιρική ταινία που κινείται ανάμεσα σ' ένα σύγχρονο Λονδίνο και μια φουτουριστική, θεοκρατική μητρόπολη.

• Σε δύο παράλληλους κόσμους εκτυλίσσεται η πολύ ενδιαφέρουσα αυτή ταινία του νέου σκηνοθέτη Τζέραλντ ΜακΜόροου: το σύγχρονο Λονδίνο και μια φανταστική μητρόπολη που ονομάζεται Meanwhile City (η «Εν τω Μεταξύ» πόλη). Στο σύγχρονο Λονδίνο παρακολουθούμε τις διαφορετικές ιστορίες τριών προσώπων: μιας νεαρής ηθοποιού (Εύα Γκριν), που φτιάχνει ένα πρόγραμμα για βίντεο μέσα από διάφορες απόπειρές της αυτοκτονίας, ενός καλλιτέχνη (Σαμ Ράιλι) που ψάχνει για την αγαπημένη των παιδικών του χρόνων κι ενός φύλακα εκκλησίας (Μπέρναρντ Χιλ), που αναζητά τον εξαφανισμένο γιο του. Ενώ, στην «Εν τω Μεταξύ» πόλη, θεοκρατικό μέρος όπου οι άπιστοι διώκονται, ένας μασκοφόρος εκδικητής, ο Τζόναθαν Πριστ (Ράιαν Φίλιπ), αναζητεί τον αρχηγό μιας θρησκείας και δολοφόνο ενός κοριτσιού.

• Με τη βοήθεια του γνωστού παραγωγού Τζέρεμι Τόμας («Ο τελευταίος αυτοκράτορας), ο πρωτοεμφανιζόμενος Βρετανός σκηνοθέτης Τζέραλντ ΜακΜόροου κατάφερε να φτιάξει μια φουτουριστική ταινία, συνδυάζοντας, μ' επιτυχία, στοιχεία από ταινίες όπως το «Μπραζίλ» του Τέρι Γκίλιαμ και «Μπλέιντ Ράνερ» του Ρίντλεϊ Σκοτ, με τον μασκοφόρο εκδικητή του (που θυμίζει τον αντίστοιχο ήρωα στο «V for Vendetta») να περιφέρεται σε μια εφιαλτική μητρόπολη όπου δεσπόζουν διάφοροι ναοί. Παρ' όλο που, προς το τέλος, οι διάφορες ιστορίες δεν συγκλίνουν όσο καλά περιμέναμε, η σκηνοθεσία του προβάλλει αρκετές πρωτότυπες και συναρπαστικές ιδέες, τα ντεκόρ και τα ειδικά εφέ (παρότι λίγα, σε σχέση με όσα προσφέρει ένα Χόλιγουντ), είναι πολύ πετυχημένα και εντυπωσιακά και οι ερμηνείες πολύ καλές. Αποτέλεσμα: μια αρκετά συναρπαστική, ατμοσφαιρική ταινία, από έναν σκηνοθέτη με πρωτότυπο ταλέντο, που μπορεί να προσφέρει πολλά στον φανταστικό κινηματογράφο.
  

Για πάντα μαζί

• Gegenuber. Γερμανία, 2007. Σκηνοθεσία: Γιαν Μπονί. Σενάριο: Μπονί & Κρίστιαν Εμπελτ. Ηθοποιοί: Βικτόρια Τραουτμάνστροφ, Ματίας Μπραντ. 96' ***1/2

• Σκοτεινό, αφόρητο συχνά δράμα, διανθισμένο με μαύρο χιούμορ, γύρω από μια σχιζοφρενή δασκάλα που κακοποιεί τον αστυνομικό σύζυγο. Εξοχη στο ρόλο η Βικτόρια Τραουτμάνστροφ.

• Οι συζυγικές σχέσεις αλλά και η οικογενειακή βία είναι στο επίκεντρο της πολύ ωμής αυτής ταινίας του νέου σκηνοθέτη Γιαν Μπονί, που πρωτοπροβλήθηκε στις Κάνες, στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών. Εκείνος είναι αστυνομικός, και μάλιστα πολύ καλός και ευγενικός με τους συναδέλφους του, εκείνη είναι δασκάλα σε δημοτικό, αλλά ψυχωτική, που ξεδίνει χτυπώντας και κακοποιώντας τον άντρα της από τη στιγμή που αυτός φτάνει στο σπίτι. Πέρα από την πρωτοτυπία της ταινίας, το ότι δηλαδή είναι η γυναίκα που ασκεί βία στον άντρα (σύμφωνα μάλιστα με έρευνες, η γυναικεία βία στο σπίτι είναι πολύ μεγαλύτερη από την ανδρική), η ταινία εξαντλείται στις διάφορες σκηνές βίας, που κάθε φορά γίνονται και σκληρότερες, χωρίς όμως να υπάρχει κάποια σημαντική ανάπτυξη στην πλοκή. Με βάση ένα κάπως αδύναμο σενάριο, ο Μπονί ακολουθεί μια σκηνοθεσία στο στιλ του Δόγματος, προσπαθώντας, ενδιάμεσα, να μπολιάσει τις σκηνές του με χιούμορ (συχνά μαύρο) όπως εκείνη όπου ο σύζυγος πιάνει τη γυναίκα του στα πράσα με έναν συνάδελφο). Εκείνο που τελικά σώζει την ταινία είναι οι ερμηνείες των δυο πρωταγωνιστών, ιδιαίτερα της Αυστριακής Βικτόρια Τραουτμάνστροφ, που δίνει με ξεχωριστή δύναμη τη σχιζοφρενική, σαδομαζοχιστική δασκάλα.
  

Star Trek

• ΗΠΑ, 2009. Σκηνοθεσία: Τζέι Τζέι Εϊμπραμς. Σενάριο: Ρομπέρτο Ορτσι, Αλέξ Κούρτζμαν. Ηθοποιοί: Κρις Πάιν, Τζον Τσο, Ζάκερι Κουίντο, Ζόι Σαλντάνα, Σάιμον Πεγκ, Ερίκ Μπάνα, Γουινόνα Ράιντερ. 127' ***1/2 Με δράση και ωραία εφέ διαστημική περιπέτεια, πρίκουελ της γνωστής σειράς, που καταπιάνεται με το ξεκίνημα των ηρώων του «Star Trek».

• Συνήθως τα πρίκουελ αποδεικνύονται κατώτερα από τα σίκουελ -παράδειγμα το πρόσφατο «Γούλβεριν» ή η δεύτερη τριλογία του «Πολέμου των άστρων». Η περίπτωση όμως του τωρινού «Star Trek» είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Εδώ παρακολουθούμε τον Κερκ (Κρις Πάιν) και τον Σποκ (Ζάκερι Κουίντο), και τα υπόλοιπα μέλη του πληρώματος του «Εντερπράιζ» στο ξεκίνημά τους, όταν σε νεαρή ηλικία αναλαμβάνουν την πρώτη τους αποστολή στο διάστημα. Περίοδος κατά την οποία ο Κερκ έρχεται σε σύγκρουση με τον Σποκ όσον αφορά τον τρόπο αντιμετώπισης ενός κοινού εχθρού, του Ρωμουλιανού, ψυχοπαθή Νίρο (Ερίκ Μπάνα), πριν τελικά συμφιλιωθούν και αποφασίσουν να συνεργαστούν. Ο Τζέι Τζέι Εϊμπραμς (σκηνοθέτης του «Επικίνδυνες σχέσεις Νο3» και ορισμένων επεισοδίων του τηλεοπτικού «Lost») έδωσε, πρέπει να πω, νέα πνοή στη σειρά, στήνοντας σκηνές δράσης με ρυθμό και ωραία ντεκόρ (πιο κοντά σ' εκείνες του «Πολέμου των άστρων» παρά στις ταινίες της σειράς), με μόνη ίσως αδυναμία το κάπως υποτονικό φινάλε. Πολύ καλές οι ερμηνείες απ' όλους τους νέους ηθοποιούς του. Μια περιπέτεια που θ' αρέσει στους «Τράκερς» και όχι μόνο.

Οι άλλες ταινίες

• Ο ΚΥΚΛΟΣ ΕΚΛΕΙΣΕ (Closing the Ring). Βρετανία/ Καναδάς/ ΗΠΑ, 2007. Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Ατέμπορο. Σενάριο: Πίτερ Γούντγουορντ. Ηθοποιοί: Σίρλεϊ ΜακΛέιν, Κρίστοφερ Πλάμερ, Νιβ Κάμπελ, Μίσα Μπάρτον, Γκρέγκορι Σμιθ, Στίβεν Αμελ. 119' ** Κλασικού τύπου μελόδραμα, γύρω από διάφορα μυστικά και έναν χαμένο έρωτα, που εκτυλίσσεται ανάμεσα στην Ιρλανδία και την Αμερική, μέσα από μια ιστορία με φόντο τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, και που την παρακολουθούμε μέσα από διάφορα φλας μπακ. Στη σύγχρονη εποχή (δεκαετία του '90), η ΜακΛέιν ερμηνεύει την ηλικιωμένη Εθελ και ο Πλάμερ τον φίλο της και βετεράνο του πολέμου, Τζακ, ενώ, στη διάρκεια του πολέμου, η Μίσα Μπάρτον ερμηνεύει την Εθελ και ο Στίβεν Αμελ τον Τέντι, τον πρώτο της έρωτα που σκοτώνεται στον πόλεμο. Ενδιάμεσα, ο Πιτ Πόσλθγουεϊτ, που σκάβει σ' έναν λόφο στην Ιρλανδία, βρίσκει, στα κομμάτια ενός βομβαρδιστικού, το χαμένο δαχτυλίδι (του αγγλικού τίτλου) με τα ονόματα της Εθελ και του Τέντι. Με βάση ένα σενάριο του θεατρικού συγγραφέα Πίτερ Γούντγουορντ, ο βετεράνος (85άρης) ηθοποιός και σκηνοθέτης Ρίτσαρντ Ατέμπορο ακολουθεί έναν κλασικό τρόπο αφήγησης, που τον διαποτίζει με ζεστασιά και άμεση συγκίνηση.

• ΥΠ' ΑΡΙΘΜΟΝ 1 ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ - ΜΕΡΟΣ 2ο (L' ennemi public Νο. 1 - 2e partie). Γαλλία, 2008. Σκηνοθεσία: Ζαν-Φρανσουά Ρισέ. Σενάριο: Αμπντέλ Ραούφ Νταφρί. Ηθοποιοί: Βενσάν Κασέλ, Λουντιβίν Σανιέ, Ματιέ Αμαλρίκ. ** Στο δεύτερο μέρος της βιογραφίας του περιβόητου Γάλλου γκάνγκστερ, ο Μερίν, αφού έχει επιστρέψει στη Γαλλία, γίνεται διάσημος και αντιμετωπίζεται από τα μίντια και το κοινό ως λαϊκός ήρωας, κάτι σαν Ρομπέν των Δασών. Τη φορά αυτή, ο Ζαν-Φρανσουά Ρισέ (που σκηνοθέτησε το ριμέικ της αμερικανικής περιπέτειας «Ο σταθμός 13 δέχεται επίθεση») στρέφει το ενδιαφέρον του περισσότερο στην ψυχολογική, αντι-εξουσιαστική πλευρά του ήρωά του, σκιαγραφώντας παράλληλα μιαν ενδιαφέρουσα εικόνα της γαλλικής κοινωνίας της εποχής.

• 17 ΞΑΝΑ (17 Again). ΗΠΑ, 2009. Σκηνοθεσία: Μπερ Στίαρς. Σενάριο: Τζέισον Φιλάρντι. Ηθοποιοί: Ζακ Εφρον, Λέσλι Μαν, Τόμας Λένον, Μισέλ Τράχτενμπεργκ. 98' * Ενας μεσήλικας, παντρεμένος και με προβλήματα (η γυναίκα του θέλει διαζύγιο, τα παιδιά του έχουν αποξενωθεί), κατορθώνει, περνώντας μέσα από ένα είδος Twilight Zone, να ξαναγίνει 17χρονος έφηβος και να φλερτάρει και πάλι τη συμμαθήτριά του και μετέπειτα σύζυγο. Τώρα όμως έχει ν' αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα... Διασκεδαστική, ρομαντική, αν και άνευρη κωμωδία, βασικά για τινέιτζερ.