Νέοι σκηνοθέτες σε διεθνή φεστιβάλ λόγω κοινωνικο-πολιτικών θεμάτων. Η εξέγερση του Δεκέμβρη «εξάγει» το ελληνικό σινεμά

• ΞΑΦΝΙΚΑ ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΙΝΕΜΑ ΚΥΡΙΩΣ ΑΠΟ ΝΕΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΣ ΚΑΙ ΔΙΧΩΣ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ (ΜΑΛΛΟΝ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ) ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ- ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΕΚΤΟ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΦΕΣΤΙΒΑΛ. ΓΙΑΤΙ; Η ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ ΤΟ ΦΕΡΝΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΤΟΥΣ!

• Το γεγονός ότι φέτος πολλές ελληνικές ταινίες περνούν τις Συμπληγάδες των μεγαλύτερων διεθνών φεστιβάλ και διαγωνίζονται σε αυτά, είναι θέμα κοινωνικο-πολιτικού ενδιαφέροντος. Κάτι η παγκόσμια οικονομική κρίση, κάτι το τέλμα της ευρωπαϊκής καθημερινότητας, κάτι- κυρίως- η εξέγερση των νέων τον περασμένο Δεκέμβριο, το ελληνικό σινεμά ύστερα από μια δεκαετία ύφεσης έρχεται στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος και στο Φεστιβάλ Βερολίνου και στο Φεστιβάλ των Καννών. Την ώρα που ακόμη ένας νέος Έλληνας- ο Ντένης Ηλιάδης του «Ηardcore»- σκίζει με ένα θρίλερ στο Χόλιγουντ.

• «Η ματιά στη νεοελληνική πραγματικότητα (που γέννησε την εξέγερση) είναι ο αρχικός λόγος κι ας ελπίσουμε ότι και οι ταινίες μας δεν τους διαψεύδουν» λέει ο Πάνος Χ. Κούτρας της «Στρέλας», που πήγε στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Και ο Μάρκος Γκαστίν, που το ντοκιμαντέρ του «Θέμις» θα προβληθεί στο Φεστιβάλ των Καννών, συμφωνεί: «Χρειάζεται να αποκτήσει το ελληνικό σινεμά ακόμη πιο πολλή πολιτική και κοινωνική συνείδηση, να κοιτάξει πιο βαθιά τη νεοελληνική πραγματικότητα γύρω».

• Και οι δύο ελληνικές ταινίες που θα παιχθούν στο Φεστιβάλ των Καννών είναι κοινωνικο-πολιτικές: τόσο ο «Κυνόδοντας» του Γιώργου Λάνθιμου, όπου μια μεγαλοαστική οικογένεια έχει φυλακισμένα τα τρία παιδιά της στο σπίτι, όσο και η «Θέμις», που καταγράφει την ελληνική δικομανία και την καθημερινότητα της ελληνικής Δικαιοσύνης. Αλλά και τις ταινίες των Πάνου Χ. Κούτρα («Στρέλα») και Αλέξη Αλεξίου («Ιστορία 52»), που διαγωνίστηκαν στα φεστιβάλ του Ρότερνταμ και του Βερολίνου, η ίδια κοινωνική ευαισθησία τις χαρακτηρίζει. Στις περιπέτειες μιας τρανσέξουαλ ηρωίδας έως την αποδοχή της αναφέρεται η πρώτη, στην αδυναμία επικοινωνίας η δεύτερη.

• «Το ενδιάφερον των μεγάλων φεστιβάλ για ταινίες που αντανακλούν την πραγματικότητα των χωρών τους υπάρχει από χρόνια. Και απ΄ ό,τι φαίνεται άρχισαν να το βρίσκουν και στις ελληνικές, αρχής γενομένης από την προπέρσινη αντιρατσιστική "Διόρθωση" του Θάνου Αναστόπουλου, που πήγε στο Φόρουμ του Φεστιβάλ Βερολίνου», εξηγεί ο Πάνος Χ. Κούτρας, ο οποίος αυτό τον καιρό «κλείνει» την έξοδο της δικής του «Στρέλας» στους κινηματογράφους το ερχόμενο φθινόπωρο.

• «Δεν είναι τυχαίο αυτό το ενδιαφέρον. Πιστεύω ότι οφείλεται στο γεγονός πως γίνονται όλο και πιο ανεξάρτητες ταινίες και φέρουν έντονη την προσωπική αναζήτηση των σκηνοθετών πάνω σε τρέχοντα ζητήματα της ελληνικής κοινωνίας», τονίζει ο Γιώργος Λάνθιμος, ο οποίος έκανε τη μεγάλη έκπληξη, καθώς ο «Κυνόδοντάς» του επιλέχτηκε να προβληθεί στο τμήμα «Ένα κάποιο βλέμμα» (Un Certain Regard) του Φεστιβάλ των Καννών στις 14 Μαΐου.

• «Ύστερα από χρόνια ακινησίας του ελληνικού κινηματογράφου, το τελευταίο διάστημα υπάρχει ένα αυξανόμενο ξαναζέσταμα της ελληνικής παρουσίας διεθνώς», υποστηρίζει ο 33χρονος Αλέξης Αλεξίου της «Ιστορίας 52». «Αυτό προήλθε από τα ενδιαφέροντα προγράμματα της ΕΤ1 και του ΕΚΚ πάνω στην παραγωγή ταινιών μικρού μήκους, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία σε πολλούς από μας να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους».
  

«ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΝΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ»

• Οι πιο πολλές από τις ταινίες μας που ξεχωρίζουν στα διεθνή φεστιβάλ μετά δυσκολίας βρίσκουν διανομή στις ελληνικές αίθουσες και όταν το καταφέρνουν, η ανταπόκριση του κοινού είναι χλιαρή. Γιατί; «Το κοινό αποφεύγει να δει τον εαυτό του και καταφεύγει είτε σε ταινίες που δείχνουν μια παλιά Ελλάδα («Νύφες», «Πολίτικη κουζίνα») είτε σε απομιμήσεις των εγχώριων σίριαλ και του Αλμοδόβαρ αφού δεν έχει βγει ο Έλληνας Αλμοδόβαρ», προσθέτει ο Μάρκος Γκαστίν.

• Πιο ρεαλιστής ο Γιώργος Λάνθιμος, υποστηρίζει απλά ότι «το ίδιο περιορισμένο κοινό υπάρχει και για τις ξένες, αντίστοιχες, ταινίες. Αυτές όμως θα έχουν σταθερή σχέση με το κοινό, ενώ τα μπλοκμπάστερς παθαίνουν στην Ελλάδα όλο και μεγαλύτερη πανωλεθρία».

• «Είναι προβληματικές οι συνθήκες παραγωγής στη χώρα μας και πέρα από τους ιδιώτες διανομείς που έχουν επιβάλει το μονοπώλιο του δικού τους προϊόντος ως παραγωγοί, διανομείς και αιθουσάρχες, μεγάλο μερίδιο ευθύνης θεωρώ πως έχει και το Δημόσιο αφού είμαστε οι ουραγοί τις Ευρώπης στις κρατικές χρηματοδοτήσεις για το σινεμά», προσθέτει ο Αλέξης Αλεξίου. «Ενώ το κόστος παραγωγής διαρκώς αυξάνεται, οι χρηματοδοτήσεις του ΕΚΚ ή της ΕΡΤ αντί να αυξάνονται μειώνονται κάθε χρόνο, κόντρα σε κάθε λογική της υπόλοιπης ευρωπαϊκής πραγματικότητας που θέλει το κράτος να στηρίζει το σινεμά ακόμα και σε περίοδο κρίσης, όπως πράττει και για τη βιομηχανία ή τις επιχειρήσεις. Ακόμα και μικρές χώρες όπως η Ρουμανία διαθέτουν διπλάσια ή τριπλάσια χρήματα για τον κινηματογράφο».

«ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ Η ΩΡΑΙΟΠΟΙΗΣΗ»

• Στο «άνοιγμα» της θεματολογίας των νέων σκηνοθετών, εντοπίζει ο Πάνος Χ. Κούτρας το ενδιαφέρον που δείχνουν τα μεγάλα διεθνή φεστιβάλ στον ελληνικό κινηματογράφο. «Πάψαμε πια την ομφαλοσκόπηση που υπήρχε τις προηγούμενες δεκαετίες και οι ταινίες των νέων σκηνοθετών ανοίγονται σε θέματα που είναι εκτός ελληνικών συνόρων, είναι παγκόσμια».

• «Όλοι έξω είναι περίεργοι να δουν και να μάθουν τι συμβαίνει στη σημερινή Ελλάδα, τι ήταν αυτό που οδήγησε στις εξεγέρσεις του Δεκεμβρίου που σε μεγάλο βαθμό τις είδαν με θαυμασμό», λέει ο Μάρκος Γκαστίν, που ως Ελληνογάλλος γνωρίζει τη νοοτροπία των Ευρωπαίων. «Ακόμα έχουμε πολύ δρόμο οι Έλληνες σκηνοθέτες μέχρι να φτάσουμε να ερηνεύουμε τη γύρω μας κοινωνική πραγματικότητα, κάτι που το παλιό ελληνικό σινεμά, έστω και γραφικά, το είχε καταφέρει. Το γεγονός ότι αρχίζουμε να βλέπουμε την ελληνική κοινωνία στην άγρια εκδοχή της, ότι σταματάμε να σκιαγραφούμε μια Ελλάδα με φολκλόρ διάθεση και να ωραιοποιούμε τους Έλληνες, κάνει τους ξένους να ενδιαφέρονται πιο πολύ για τη χώρα μας και τις ταινίες μας».

• Γράφει ο Παύλος Θ. Κάγιος. ΤΑ ΝΕΑ: Σάββατο 2 Μαΐου 2009