Οι ταινίες «δυστοπίας» στο μεγαλύτερό τους μέρος καταχωρούνται υπό τον γενικό τίτλο της επιστημονικής φαντασίας. Η δυστοπία, είναι έννοια αντιθετική της ουτοπίας και μια τέτοια κινηματογραφική κατασκευή μπορεί να έχει διαφορετικά σημεία εκκίνησης. Μπορεί μια ταινία να στέκεται απαντητικά σε ένα θεωρητικό, ουτοπικό κοινωνικό όραμα... ή μπορεί να περιγράφει, γενικά και αόριστα, όψεις ενός απευκταίου κοινωνικού περιβάλλοντος... ή τέλος, να εστιάζει την κριτική της σε υπάρχοντα προβλήματα και σε υπάρχουσες συμπεριφορές στην υπάρχουσα κοινωνία. «Είσαι ικανοποιημένος για το πώς έγινε η ζωή σου;» ακούγεται στην ταινία του Γουάιζμαν που κατασκευάζει μια φαντασιακή εικόνα στην οποία τα προβλήματα αυτά παρουσιάζονται αναγνωρίσιμα, μεγεθυμένα ως προς την μελλοντική τους προοπτική, εάν, η κοινωνία (μας) συνεχίσει να πορεύεται την ίδια πορεία.
Το «TOTAL RECALL» του Λεν Γουάιζμαν βασίζεται στο θρίλερ επιστημονικής φαντασίας του Phillip K. Dicks με τίτλο «We can remember it for you whole sale». Το μυθιστόρημα μετέφερε για πρώτη φορά στην μεγάλη οθόνη το 1990 ο Πολ Βερχόφεν, με τον Αρνολντ Σβαρτσενέγκερ στον κεντρικό ρόλο. Ο Λεν Γουάιζμαν μάλλον διείδε κάτι παραπάνω στο κείμενο κι έκανε μια ακόμα βερσιόν, ένα μάλλον ανώνυμο προϊόν χωρίς αυτοσαρκασμό και χιούμορ και χωρίς την αίσθηση του κιτς και τη χυδαιότητα του πρωτότυπου του 1990. Ο Σβαρτσενέγκερ αντιπροσώπευε την ωμή βία, ο Φαρέλ με μικρότερο σωματικό όγκο είναι πιο έξυπνος, με εκλεπτυσμένη τεχνική στις πολεμικές τέχνες. Η γλώσσα της εικόνας είναι πιο σκοτεινή από του πρωτότυπου, χωρίς να είναι το ίδιο αιματηρή. Η ιδέα του Γουάιζμαν είναι η ίδια με του πρωτότυπου και η φιλμική του εκδοχή - αντιγραφή πολλών άλλων φιλμ του είδους - παραπέμπει σε πατρόν για δράση ντουζίνας, με κουτάκια επιλογών που όλα τους έχουν σταυρωθεί. Η ταινία δεν απαιτεί ιδιαίτερη συγκέντρωση όταν οι σκληροί τρέχουν πάνω κάτω, κυνηγιούνται ακατάπαυστα προς όλες τις κατευθύνσεις και πυροβολούν οτιδήποτε κινείται. Πρόκειται για μονότονο όργιο δράσης που αναισθητοποιεί τις αισθήσεις και ο θεατής αντιμετωπίζει δυσκολία ταύτισης ή συγκίνησης. Το φιλμ πρέπει να εκληφθεί γι' αυτό που είναι, για ποπ κορν και τίποτα παραπάνω!
Τα αντιπροσωπευτικότερα φιλμ του είδους, μεταξύ άλλων : «BLADE RUNNER» (1982) του Ρίντλεϊ Σκοτ, «TERMINATOR» (1984) του Τζέιμς Κάμερον, «BRAZIL» (1985) του Τέρι Γκίλιαμς, «ROBOCOP» (1987) του Πολ Βερχόφεν, «DELIKATESSEN» (1991) των Ζαν-Πιέρ Ζενέ και Μαρκ Καρό ή το παλαιότερο «FAHRENHEIT 451» (1966) του Φρανσουά Τριφό... πιστοποιούν ότι, παρότι οι ταινίες δυστοπίας αναφέρονται στο εγγύς ή απώτερο μέλλον, μιλούν ουσιαστικά για την εποχή που παράγονται και φέρουν ανεξίτηλο το στίγμα των κυρίαρχων σχέσεων της εποχής τους. Τα φιλμ πραγματεύονται το σήμερα, αποκαλύπτουν τάσεις και αναδεικνύουν προβλέψεις αναμεμειγμένες με πληθώρα ιστορικών αναφορών και παραστάσεις από το μέλλον. Ενας «ρετρό φουτουρισμός» που οπτικοποιεί τη συνύπαρξη ταυτόχρονα διαφορετικών χρονικών εποχών με το παρελθόν να παίζει σημαντικό ρόλο ως επιμέρους στοιχείο. Το ότι υπάρχει στην εικόνα - ακόμα και υπό τροποποιημένα σχήματα - αυξάνει την αξιοπιστία, την εγκυρότητα της μελλοντικής εποχής.
Ενας χημικός πόλεμος κατέστησε τεράστιες εκτάσεις του πλανήτη ακατοίκητες. Κατοικήσιμες φαίνεται να απομένουν μόνο η Μητρόπολη (η Βρετανία) όπου ζει η ανώτερη τάξη και η Αυστραλία, που αποκαλείται «αποικία». Φουτουριστική, διαστημική σκηνογραφία πνιγηρής και εγκλωβισμένης πανταχόθεν china town με κόκκινα φανάρια, δυστοπικές κατασκευές του μέλλοντος, στέγες και μπαλκόνια «α λα Καζμπάχ», ανυψωμένους αυτοκινητόδρομους και οχήματα που κρατιούνται στις λωρίδες με ηλεκτρομαγνητισμό. Εν μέσω ασφυκτικού συνωστισμού και υγρής ζέστης μένει ο βιομηχανικός εργάτης Κουέιντι, σε ένα διαμέρισμα - «βόθρο» και τελευταία υποφέρει από εφιάλτες. Αποφασίζει να απευθυνθεί στην εταιρεία «Recall» που με χημικές ουσίες επαναφέρει τη χαμένη μνήμη των καθαρών όμως. Κάτι πάει στραβά. Ο Ντάγκλας αποκαλύπτεται ένα είδος σούπερ πράκτορα που ξαφνικά μπαίνει στο κέντρο της σύγκρουσης διεφθαρμένου καθεστώτος/υπόγειων δυνάμεων της αντίστασης. Γίνεται κεντρική φιγούρα σε μια γιγαντιαία συνωμοσία χωρίς ταμπεραμέντο, ψυχολογικούς λαβύρινθους και επεξεργασμένους χαρακτήρες.
Πανόραμα μεταμοντερνισμού και αποσπασματικότητας με τους καλούς από την μια - η αντίσταση δεν είναι τρομοκρατία! - και τους κακούς - δυνάμεις καταστολής, μυστικοί πράκτορες, στρατιές συνθετικών δυνάμεων, μισθοφορικών δυνάμεων καταστολής. Ενα ενδιαφέρον και πλούσιο σε υλικό φιλμ, για περαιτέρω σπουδή ... Αν σας αρέσει το είδος...
Παίζουν: Κόλιν Φάρελ, Κέιτ Μπέκινσεϊλ, Τζέσικα Μπίελ, Μπράιαν Κράνστον, Ιθαν Χόουκ κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ, ΚΑΝΑΔΑΣ (2012)
No comments:
Post a Comment