Η καριέρα του αμερικανού σκηνοθέτη Τζούλιαν Σνέιμπελ ξεκίνησε στη δεκαετία του 1980, όταν άρχισε να εντυπωσιάζει τους Νεοϋορκέζους με τη νεο-εξπρεσιονιστική ζωγραφική του (με έργα φτιαγμένα από σπασμένα πιάτα κολλημένα σε ξύλινους πίνακες). Πολλά έργα του κοσμούν σήμερα διεθνή μουσεία -ανάμεσά τους το Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης και το Μουσείο Πομπιντού του Παρισιού.
Η αγάπη του για τη ζωγραφική τον έσπρωξε το 1996 στον κινηματογράφο όπου σκηνοθέτησε τη βιογραφική ταινία «Μπάσκιατ» για τον διάσημο αμερικανό ζωγράφο των γκραφίτι, Ζαν-Μισέλ Μπάσκιατ, που στην οθόνη ερμήνευε ο Τζέφρι Ράιτ. Η επιτυχία της ταινίας θα τον σπρώξει, τέσσερα χρόνια αργότερα, να γυρίσει την υποψήφια για Οσκαρ ταινία «Πριν πέσει η νύχτα» (2000), βιογραφία του ομοφυλόφιλου, αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ, κουβανού ποιητή και συγγραφέα Ρεϊνάλντο Αρένας (ρόλο που ερμήνευε ο Χαβιέ Μπαρδέμ), κερδίζοντας τελικά το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο φεστιβάλ Βενετίας.
Ακολούθησε «Το σκάφανδρο και η πεταλούδα», που αφηγείται την αληθινή ιστορία του γάλλου εκδότη του περιοδικού «Elle», Ζαν-Ντομινίκ Μπομπί, που, ύστερα από έμφραγμα, πέρασε την υπόλοιπη ζωή του παράλυτος και υπαγόρευσε ολόκληρο βιβλίο ανοιγοκλείνοντας τα βλέφαρά του. Με αφήγηση χωρίς χρονική ακολουθία και ασυνήθιστες, σχεδόν σουρεαλιστικές σκηνές, ο Σνέιμπελ έφτιαξε μια θαυμάσια, συγκινητική, ταινία, υποψήφια για 4 Οσκαρ, που του χάρισε το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Κάνες.
«Οι άνθρωποι κριτίκαραν το τεμαχισμένο αυτό στιλ» είχε παραδεχτεί κάποτε ο σκηνοθέτης. «Αλλά αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο εργάζομαι. Δεν γνώριζα καν ότι αυτό ήταν το στιλ μου! Κάθε φορά θέλω να αφηγηθώ κάτι ξεχωριστό που υπάρχει στον άνθρωπο. Να μοιάζει σαν να συνέβαινε στον ίδιο το θεατή».
Στη νέα ταινία του, «Μιράλ», που προβάλλεται αυτές τις μέρες και βασίζεται στο αυτοβιογραφικό βιβλίο της Ρούλα Τζέμπρεαλ, ο Σνέιμπελ αφηγείται την οδύσσεια μιας μικρής, ορφανής Παλαιστίνιας, της Μιράλ (ρόλο που ερμηνεύει η νεαρή πρωταγωνίστρια του «Slumdog Millionaire», Φρίντα Πίντο), με φόντο την αραβο-ισραηλινή διαμάχη. Η Μιράλ (το όνομά της σημαίνει «άγριο λουλούδι που φυτρώνει στην άκρη του δρόμου») μεγαλώνει σ' ένα σχολείο για ορφανά παιδιά Παλαιστίνιων, που ίδρυσε το 1948 η Χίντι Χουσεϊνί (ρόλο που στην ταινία ερμηνεύει η Βανέσα Ρεντγκρέιβ). Η ταινία ξεκινά στη δεκαετία του 1940 με την ίδρυση του ισραηλινού κράτους και την έξοδο χιλιάδων Παλαιστίνιων από τα εδάφη τους, στη συνέχεια περνά από τον Πόλεμο των Εξι Ημερών και φτάνει ώς τη δεκαετία του 1990 και τη συνεχόμενη στρατιωτική κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών.
«Δεν είμαι ειδικός στην πολιτική και ούτε προσπαθώ να γίνω» ανάφερε ο 60χρονος, εβραϊκής καταγωγής, Σνέιμπελ, στη συνέντευξη τύπου στο Φεστιβάλ της Βενετίας. «Οταν διάβασα το βιβλίο της Ρούλα Τζέμπρεαλ, συγκινήθηκα και θέλησα να γυρίσω μια ταινία που να είναι μήνυμα ελπίδας και κατανόησης. Πρέπει επιτέλους να σταματήσει αυτή η τρέλα που κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή. Επειτα από 63 χρόνια τίποτα δεν έχει αλλάξει, βρισκόμαστε στο ίδιο σημείο. Η Μιράλ μάς λέει "ναι, έχω δει ανθρώπους, μαζί και δικούς μου, να πεθαίνουν, ακόμη και ανθρώπους να συμβιβάζονται, αλλά πιστεύω στην καλοσύνη". Προσπαθώ να είμαι πιστός στο όραμα αυτού του κοριτσιού, σ' αυτό που πιστεύει, σ' αυτό που έμαθε για την ιστορία της, την ιστορία των Παλαιστινίων. Ηθελα να μάθω ποια είναι αυτά τα πρόσωπα. Μου έλεγαν: "Τι θες να ανακατευτείς σε μια τέτοια ιστορία;". Αλλά τι άλλο μπορείς να κάνεις; Είμαι ευχαριστημένος μ' αυτό που έκανα».
Η ματιά του Σνέιμπελ υπέρ των Παλαιστίνιων ξεσήκωσε διάφορες εβραϊκές οργανώσεις στην Αμερική. «Επιτίθενται στην ταινία χωρίς καν να την έχουν δει, ενώ τη γύρισα ακριβώς για να κάνω τους ανθρώπους να τη συζητήσουν. Υπήρχαν πάντως και εβραϊκές ομάδες που μίλησαν θετικά για την ταινία. Αλλωστε η ταινία μου δεν είναι υπέρ των Παλαιστινίων. Είναι για τους Παλαιστίνιους».
Ο ίδιος προτίμησε να πάει στην Ιερουσαλήμ, εκεί όπου εκτυλίσσεται η ιστορία. «Τη σκηνή όπου βιάζουν τη μητέρα της Μιράλ τη γύρισα στο ίδιο σπίτι όπου συνέβη το γεγονός αυτό» αναφέρει. «Θα μπορούσα να γυρίσω τις σκηνές στο Μαρόκο, αλλά η ταινία δεν θα είχε αυτή την αίσθηση. Πήγα και στη Ραμάλα. Χρειαζόμουν ένα συνεργείο και από τις δυο πλευρές. Και βρήκα ανθρώπους, μουσουλμάνους και εβραίους, που συνεργάστηκαν μεταξύ τους πολύ καλά». 7
No comments:
Post a Comment